Drożny otwór owalny

mira

Fizjologicznie, otwór owalny znajdujący się w przegrodzie międzyprzedsionkowej serca ulega zamknięciu tuż po urodzeniu. Jedną z wad wrodzonych układu sercowo-naczyniowego jest jednak drożny otwór owalny (PFO). W wielu przypadkach schorzenie to nie powoduje większego dyskomfortu w normalnym życiu. Jednakże czasami na jego skutek może dojść nawet do powikłań bezpośrednio zagrażających życiu.

Charakterystyka otworu owalnego
Otwór owalny fizjologicznie występuje w życiu płodowym i znajduje się w przegrodzie międzyprzedsionkowej. Jego funkcją jest zapewnienie możliwości przepływu krwi pomiędzy prawym a lewym przedsionkiem. Wyposażony jest w zastawkę, która uniemożliwia cofanie się krwi.

Fizjologicznie, tuż po porodzie na skutek wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku dochodzi do zamknięcia otworu. W ciągu roku od urodzenia ulega całkowitemu zrośnięciu. U dorosłego człowieka pozostałością otworu owalnego jest tzw. dół owalny w przegrodzie międzyprzedsionkowej. Do zamknięcia otworu dochodzi u około 70% populacji. W pozostałych przypadkach otwór pozostaje drożny.

Objawy i diagnostyka drożnego otworu owalnego
W większości przypadków drożny otwór owalny (PFO) nie daje objawów klinicznych. Pierwszym objawem PFO jest zwykle udar lub przejściowe niedokrwienie mózgu występujące zwykle u bardzo młodych osób. Udar mózgu spowodowany drożnym otworem owalnym często przebiega jednak również bezobjawowo i można go wykryć tylko za pomocą technik obrazowych, takich jak tomografia komputerowa.

Ponadto drożny otwór owalny sprzyja chorobom takim jak:

- nawracające zapalenia płuc,
- niewydolność krążenia, której objawami mogą być: powiększenie wątroby, utrwalona tachykardia, sinica obwodowa, duszność, obrzęki,
- nadciśnienie płucne,
- zapalenie wsierdzia,
- zatorowość skrzyżowana, która polega na tym, że skrzeplina płynąc żyłami krążenia dużego wpływa do prawej komory serca i przez patologiczny otwór w przegrodzie międzykomorowej trafia do aorty mogąc spowodować niebezpieczne zatory, np. w mózgu lub naczyniach wieńcowych,
- choroba kesonowa, czyli zespół objawów dotykających osobę wystawioną na zbyt szybko zmniejszające się ciśnienie zewnętrzne,
- migrena, czyli nawracające ostre bóle głowy.

U osób dorosłych najczęściej dochodzi do powiększania się niezamkniętego otworu owalnego.

Potwierdzeniem diagnozy występowania tej wady wrodzonej jest badanie echokardiograficzne. Wykonuje się je metodą przezklatkową z użyciem metody dopplerowskiej. Dokładniejszym badaniem jest ECHO przezprzełykowe z użyciem kontrastu.

Leczenie przy drożnym otworze owalnym
Farmakoterapia opiera się głownie na leczeniu objawów, które występują przy drożnym otworze owalnym. W chwili obecnej wskazaniem do leczenia drożnego otworu owalnego jest stwierdzenie nawrotowości udaru o nieokreślonej przyczynie. Nie stosuje się zabiegów zamknięcia otworu na otwartym sercu. Zabieg zamknięcia otworu owalnego odbywa się standardowo przez dojście dożylne.

Sprzęt do wykonania zabiegu nazywany jest potocznie "guzikiem Amplatza". Jest to specjalny cewnik, na zakończeniu którego występują dwa krążki zawierające specjalne łatki służące do zamknięcia otworu bądź ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej. Po dwóch dobach od zabiegu pacjent może opuścić szpital. Przez okres sześciu miesięcy od zabiegu zaleca się leczenie przeciwzakrzepowe oraz profilaktykę infekcyjnego zapalenia wsierdzia.

Po skutecznym zabiegu zamknięcia otworu owalnego lub przy małym przecieku międzyprzedsionkowym nie jest przeciwwskazane wyczynowe uprawianie sportu. W przeciwnym wypadku zalecany jest oszczędny tryb życia oraz okresowe kontrole w poradni kardiochirurgicznej.

[link widoczny dla zalogowanych]